Nữ thần Mahishasuramardini 

Trần Phan

Trong “Nữ thần tuyệt sắc ở phế tích Rừng Cấm” của loạt bài “Bảo vật Chăm trên đất Bình Định” trên Thanh Niên online có bàn về phù điêu nữ thần Mahishasuramardini hiện đang trưng bày tại bảo tàng Bình Định.

Tác giả viết “Một tư liệu khác cho rằng Mahishasura – Mardini là tên gọi khác của Durga (hình dạng chủ yếu của nữ thần mẹ trong Ấn Độ giáo) vì đã giết quỷ đầu trâu Mardini”. Mình nghĩ trong đoạn này có một thông tin sai. Định lướt qua nhưng Tiếp tục đọc

Người xưa đòi nợ

Trần Phan

Thấy cái này trên mạng hay quá. Gúc thêm thì biết đây là một góc kiến trúc được hàng triệu lượt check-in tại Freiburg Minster, nhà thờ lớn vùng tây nam nước Đức. Tháp thờ của ngôi nhà Chúa này là church tower kiểu Gothic duy nhất ở Đức được hoàn thành vào thời Trung Cổ và tồn tại cho đến ngày nay, tồn tại cả sau các cuộc ném bom vào tháng 11 năm 1944 cuối đệ nhị thế chiến. Theo thông tin mình gúc thì vị công tước cuối cùng của gia tộc Zähringen, một triều đại của giới quý tộc Swabian, đã khởi công xây dựng vào khoảng năm 1200 theo phong cách kiến trúc La Mã. Tiếp tục đọc

Muồng Hoàng yến, Konrai, và biểu tượng thần bí

Trần Phan

Đó là vào mùa hè, khi những cây phượng vĩ nở đỏ rực sân trường thì cũng là lúc loài hoa Muồng hoàng yến (Cassia fistula L.) này như những dòng thác chảy vàng những con đường.

Mình có ý gom dần những câu chuyện tủn mủn để khi đủ già và đủ tiền sẽ ngồi viết một cái gì đó giản đơn cho trẻ con, kiểu “Cỏ cây và những câu chuyện kể” chẳng hạn. Biết đâu khi chúng lớn lên, ngồi đong đưa với bạn gái, thay vì hỏi hôm nay nóng mấy độ hay em ăn cơm chưa thì chúng có thể kể cho nhau Tiếp tục đọc

Dứa dại và câu chuyện của các vị thần

Trần Phan

Trong ảnh là cây dứa dại (Pandanus), có thể gặp khắp nơi ở vùng duyên hải Trung Bộ. Xưa chăn bò đói bụng hay chặt ngọn của nó ăn củ hủ, rất ngon, nhưng ăn nhiều có cảm giác say say. Quả và chóp rễ (cặc dứa) thấy người ta thu hái để trị sỏi thận.

Tuy nhiên chắc nhiều người không biết dứa dại là một cây thiêng trong Ấn giáo. Sử thi Ramayana nói về cuộc giải cứu nàng Sita, hoàng tử Rama (hóa thân thứ bảy của thần Tiếp tục đọc

Nguyễn Huệ là dòng dõi Chiêm Thành?

Trần Phan

Gần đây trên một số trang liên quan đến lịch sử xuất hiện một chủ đề tranh luận, rằng có hay không chuyện “Nguyễn Huệ là dòng dõi Chiêm Thành”. Chắc nhiều người thoạt nghe thấy có vẻ buồn cười nhưng mình nghĩ đây là chủ đề nghiêm túc và rất hay ho. Có điều, như hầu hết các cuộc tranh luận trên mạng của người Kinh chúng mình, xu hướng tranh luận bao giờ cũng đi đến gay gắt. Và nếu nó xảy ra đúng như thường lệ, cuối cùng sẽ là mạt sát. Hehe. Tiếp tục đọc

Cầu Ngói, Nước Mặn

Trần Phan

Cây cầu trong tấm ảnh này không thấy đề tên nhưng trong dân gian gọi nó là Cầu Ngói.

Và con lạch nhỏ này nghe nói ngày xưa là một chi lưu của sông Gò Bồi, đổ vào sông Cây Da. Hàng trăm năm trước, từ đây có thể theo thuyền ngược lên tháp Bình Lâm và kinh thành Thị Nại hoặc xa hơn nữa là thành Cha, rồi thành Đồ Bàn. Tiếp tục đọc

Il buono, il brutto, il cattivo

Trần Phan

Tình cờ nghe lại giai điệu gây thương nhớ của “Il buono, il brutto, il cattivo” tự nhiên nhớ sao mà nhớ tuổi trẻ của mình với bộ phim cùng tên của đạo diễn Sergio Leone, ra rạp năm 1966.

“Il buono, il brutto, il cattivo” tiếng Ý, “The Good, the Bad and the Ugly” tiếng Anh, dịch sang tiếng Việt là “Người tốt, kẻ xấu và tên vô lại” hay quen thuộc hơn là “Thiện, Ác, Tà” được đánh giá kinh điển về dòng phim cao bồi. Phim lấy bối cảnh những năm của thập niên 1860s trong chiến dịch New Mexico của cuộc nội Tiếp tục đọc

Mã tiền và Mai An Tiêm

Trần Phan

Dạo này leo núi tập thể dục bạn có thể hay bắt gặp những loài thực vật như trong ảnh. Mình thấy đầy trên đường lên Long Mỹ. Cây thấp, vừa tầm với, quả lại chín mọng rất đẹp, nhìn rất gợi mồm.

Thường thì mọi người hay hỏi tui cây này cây kia ăn được không. Tui trả lời là về nguyên tắc thì cây gì cũng ăn được, vấn đề là ăn được mấy lần. Tiếp tục đọc

Thảo mộc thường thức: vì sao cây có thể trổ hoa trên gai?

Trần Phan

Hôm rồi có ông anh trùm về mai với linh sam post tấm ảnh có mấy nụ linh sam mọc ở trên những cái gai (ảnh đính kèm). Mình vô cà khịa kiếm độ nhậu. Sau khi thương lượng với đồng bọn ảnh trả lời rằng ảnh đã chuẩn bị sẵn một chai rượu hảo hạng để ngồi nghe mình chém gió. Định là thế nhưng hôm nay nhân buổi cà phê cuối tuần bên hốc núi, thôi thì mượn chút pheo pheo ẩm ương của cái chuyển mùa sang gió lào để biên trước vài dòng. Tất nhiên là với kinh nghiệm gài độ thì mình vẫn chừa lại một vài ý, đủ sâu để Tiếp tục đọc

Ghi nhanh về mực nước biển và thử liên hệ với Vijaya, Champa

Trần Phan

Đây là một hình ảnh được chụp tại trang 117 trong cuốn World Atlas of Holocene Sea-Level Changes của P. A. Pirazzoli nói về sự dao động của mực nước biển trong 10 nghìn năm qua (10 ka BP) tại vùng biển Việt Nam và nam Trung Quốc.

Mình chú ý đến đồ thị A của Fontaine và Delibrias (1974) và đồ thị D của Huang và cộng sự (1987). Sở dĩ như vậy vì A của Fontaine lấy mẫu theo tuyến hơn 2,000km dọc theo bờ biển Tiếp tục đọc