Trần Phan
Dấu ấn của văn minh Hy Lạp trong Phật giáo nghe nói nhiều, nhưng đây là lần đầu tiên mình thấy một bức phù điêu thật sự sống động về điều ấy.
Theo thông tin tìm được, hiện vật thuộc thời kỳ Kushan, một đế chế rộng lớn chiếm phần lớn lãnh thổ phía bắc Ấn Độ và nhiều quốc gia nằm phía tây dãy Himalayas vào thế kỷ I-III Công Nguyên.
Bức phù điêu mô tả cảnh Đức Phật thực hiện một phép lạ (?) trước các nhà tu khổ hạnh. Điều mình đặc biệt chú ý là một Vajrapāṇi dưới nhân dạng một người đàn ông khỏe mạnh, khỏa thân, đang cầm chùy đứng bên tay trái và hộ pháp cho Đức Thế tôn. Đó chính là anh hùng Heracles, một nhân vật nổi tiếng trong thần thoại Hy Lạp.
Từng nghe rằng Bồ tát Kim Cương thủ, một trong Bát bộ Kim Cương, được lấy nguyên mẫu từ Heracles nhưng không tin lắm.
Nay thấy điều ấy không phải không có lý.
Trần Phan 