- Trần Phan
Nguyên câu của nó là “lạc đường theo chó, lạc ngõ theo trâu”. Không biết ý sâu xa của nó là gì nhưng nghĩa đen là khả năng nhớ đường của trâu và chó. Nếu đi lạc, hãy theo chúng, thế nào cũng về được đến nhà.
Chó thì không cần nói nhiều. Tập tính đánh dấu đường đi, khả năng đánh hơi và trí nhớ của chúng thuộc về thiên bẩm. Người ta từng kể có những chú chó bơi vượt biển để về nhà. Những câu chuyện như thế đề cập đến tình cảm và lòng trung thành nhưng cũng phần nào nói lên khả năng trời cho nói trên.
Thế còn trâu? Khác với chó có thể thấy ở khắp miền, từ rừng núi, nông thôn, đến thành thị, trâu tuy cũng là vật nuôi phổ biến nhưng nó gắn với ruộng đồng. Và bởi không phải ai cũng làm nghề nông nên tuy nhiều người biết về trâu nhưng không có cơ hội để tiếp xúc. Như chó, chuyện trâu nhớ đường đi là có thật, nhưng có vẻ như khả năng này phụ thuộc chủ yếu vào khả năng ghi nhớ.
Người ta cũng thường so sánh trâu với bò. Phần vì chúng giống nhau, phần vì đều nuôi để lấy sức kéo. Nếu quan sát hai loài vật trên có thể thấy bò cũng có khả năng nhớ đường tốt. Nhưng tánh bò thường láu. Chúng có thể băng bên này ăn đọt cây tạt bên kia bứt cái lá nên thỉnh thoảng bị lạc. “Tìm bò lạc” là cụm từ lóng để chỉ việc em út nhưng cũng xuất phát từ thực tế như đã kể.
Có thể nói trâu chuyên tâm hơn bò trong mọi việc. Chậm nhưng chắc, chỉ cần một hai lần là trâu có thể đi và về như được lập trình. Nếu bạn từng chăn trâu, mỗi sáng chỉ cần mở cổng chuồng rồi leo lên lưng nó, tự nó sẽ đến bãi chăn. Hay như lùa trâu về, việc của bạn cũng chỉ là leo lên lưng nó, và nó sẽ tự về đến nhà.
Tôi biên cái post lẩn thẩn chẳng ăn nhập gì trong ngày cuối năm vì chiều hôm qua ngồi nhậu tất niên với một bác đánh xe trâu chở vật liệu xây dựng. Say quá, bác ấy leo cộ trâu và nói đi về. Thế là con trâu túc tắc thủng thẳng kéo chiếc xe và người chủ quắc cần câu của nó men theo bờ đê trong ánh tà dương dần nhạt. Mọi người bảo chẳng có cái sướng nào hơn thế. Kể cũng có lý.
Thôi thì năm mới ta chúc nhau như trâu. Cứ đi, rồi sẽ tới. Trâu chậm uống nước đục cũng không sao. Có uống là tốt rồi.
Happy new year!
Trần Phan 
Pingback: Video: Hai Thanh niên nhờ trâu chỉ đường về nhà